Nowelizacja Kodeksu pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych przyniesie jedną z największych zmian w ostatnich latach. Pracownicy otrzymają ekwiwalent za niewykorzystany urlop najpóźniej 10 dni po rozwiązaniu umowy, a pracodawców czekają nowe obowiązki konsultacyjne. To jednak tylko część pakietu zmian w prawie pracy, które wejdą w życie w 2026 roku.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop – nowe zasady wypłaty
Projekt nowelizacji przewiduje uproszczenie mechanizmu wypłaty ekwiwalentu za urlop. Zgodnie z proponowanymi przepisami:
- ekwiwalent będzie mógł zostać wypłacony razem z ostatnim wynagrodzeniem,
- jeśli wypłata pensji nastąpi przed formalnym zakończeniem zatrudnienia, pracodawca otrzyma do 10 dni od rozwiązania umowy, aby przekazać pracownikowi ekwiwalent.
To odejście od dotychczasowej zasady, która wymagała przekazania świadczenia w dniu zakończenia stosunku pracy, niezależnie od terminów wypłat funkcjonujących w firmie. Nowe regulacje mają ułatwić rozliczenia i zmniejszyć ryzyko błędów po stronie pracodawców.
Zmiany w zasadach działania ZFŚS – koniec jednoosobowej reprezentacji
Ustawodawca zamierza również ujednolicić zasady konsultacji decyzji dotyczących zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W firmach, w których nie działa związek zawodowy, pracodawca będzie musiał uzgodnić działania z co najmniej dwuosobową reprezentacją pracowników (dotychczas wystarczał jeden przedstawiciel). To rozwiązanie ma zwiększyć transparentność i ograniczyć nadużycia w firmach, gdzie nie występują formalne struktury związkowe.
Projekt ustawy jest obecnie procedowany w Sejmie. Nowelizacja zacznie obowiązywać po 14 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw.
Najważniejsze zmiany w prawie pracy od 2026 roku
Nowe zasady wypłaty ekwiwalentu urlopowego to tylko jedna z licznych modyfikacji, które czekają zarówno pracowników, jak i pracodawców w 2026 roku. Oto najważniejsze:
Dalszy ciąg materiału pod wideo
Wyższa płaca minimalna – 4806 zł brutto. Od 1 stycznia 2026 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do 4806 zł brutto. Oznacza to również wyższe składki ZUS i dodatki powiązane z wysokością wynagrodzenia minimalnego.
Nowe zasady liczenia stażu pracy – od 2026 r. staż pracy będzie uwzględniał nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Do stażu wliczać się będą także m.in.:
- prowadzenie działalności gospodarczej,
- umowy zlecenia,
- praca wykonywana za granicą.
Zmiany te wejdą w życie od 1 stycznia 2026 r. – w sektorze publicznym, od1 maja 2026 r. – w sektorze prywatnym. Rozszerzony staż pracy będzie wpływał m.in. na wymiar urlopu, odprawy, dodatki stażowe i inne świadczenia zależne od długości zatrudnienia.
Kontrole L4 – ZUS otrzyma większe uprawnienia – nowe przepisy mają zwiększyć skuteczność kontroli zwolnień lekarskich. ZUS zyska szersze kompetencje, co oznacza:
- częstsze weryfikacje wykorzystywania zwolnień,
- możliwość szybszego odbierania prawa do zasiłku w razie nadużyć.
Przekształcanie umów cywilnoprawnych w etaty – Państwowa Inspekcja Pracy ma otrzymać prawo do samodzielnego przekształcania umów zlecenia czy umów o dzieło w umowy o pracę. Reforma ma ograniczyć nadużycia związane z tzw. „fikcyjnymi zleceniami”.
Transparentność wynagrodzeń – unijne wymogi od 2026 r. W 2026 roku zaczną obowiązywać przepisy wynikające z unijnej dyrektywy o jawności wynagrodzeń. Pracodawcy będą musieli m.in.:
- informować kandydatów o widełkach płacowych już w ogłoszeniach rekrutacyjnych,
- analizować i raportować różnice płacowe,
- dostarczać pracownikom dane o kryteriach ustalania wynagrodzeń.
To jedna z największych reorganizacji systemu zarządzania płacami w historii polskiego rynku pracy.
Zmiany, zmiany, zmiany…
Nowelizacja Kodeksu pracy, która ma wejść w życie w 2026 roku, przyniesie istotne zmiany w codziennym funkcjonowaniu pracowników i pracodawców. Uproszczenie zasad wypłaty ekwiwalentu za urlop, nowe reguły działania ZFŚS, wyższa płaca minimalna, poszerzony staż pracy oraz większe uprawnienia ZUS i PIP – wszystko to składa się na największą od lat reformę prawa pracy.