Batalion 58 czy 44, czyli tajne przez poufne [ANALIZA]

• Analiza
• Wiadomości
• Polecane

Jarosław Ciślak

8 grudnia 2025, 15:30

7 min.

W ostatnich dniach intensywnie opisujemy pomysł przejęcia przez Polskę używanych amerykańskich transporterów opancerzonych Stryker. Jednym z ważnych wątków tej sprawy jest odpowiedź, po co są one nam potrzebne i w jakiej liczbie.

Bojowy wóz piechoty Borsuk.

Autor. Jerzy Reszczyński

W ostatnich kilku latach Polska zakupiła:

• 116 czołgów M1A1 Abrams (wszystkie już dostarczono);
• 250 czołgów M1A2 Abrams (117 już dostarczono);
• 296 czołgów K2 (180 dostarczono);
• 64 czołgi K2PL;
• 116 bojowych wozów piechoty Borsuk (20 już dostarczono);
• 128 transporterów opancerzonych Rosomak ZSSW-30 (35 już dostarczono);
• 80 przedłużonych transporterów opancerzonych Rosomak-L ZSSW-30.

Oprócz nich na stanie Wojska Polskiego pozostają czołgi starszych generacji, czyli Leopardy 2 i PT-91 (nie licząc zapewne śladowych liczb T-72) oraz bojowe wozy piechoty BWP-1 i transportery opancerzone Rosomak.

Stanowią one uzbrojenie batalionów czołgów i batalionów, które ogólnie można nazwać zmechanizowanymi. Batalion zmechanizowany czasami może nosić inną nazwę, taką jak batalion piechoty zmotoryzowanej, batalion strzelców podhalańskich, batalion piechoty górskiej lub ostatnio wprowadzony do WP batalion zmotoryzowany. Na razie nie widać jakiegoś ścisłego schematu pozwalającego je rozróżniać. Od lat 90. XX wieku mieliśmy bataliony zmechanizowane, strzelców podhalańskich i piechoty górskiej uzbrojone w bojowe wozy piechoty BWP-1. Gdy w służbie pojawiły się uzbrojone Rosomaki z wieżami Hitfist-30 w dwóch brygadach zmechanizowanych, sformowano łącznie sześć batalionów piechoty zmotoryzowanej. Jednak ponieważ tych Rosomaków zakupiono za mało na całkowite przezbrojenie sześciu batalionów, to w części z nich są używane również BWP-1.

Czołg podstawowy M1A2SEPv3 z 2. Batalionu Czołgów, 1. Brygady Pancernej, 18. Dywizji Zmechanizowanej.

Autor. 1. Brygada Pancerna, 18. Dywizja Zmechanizowana

W związku z formowaniem nowych brygad, którym nadano nazwy zmotoryzowane, powstały w ich strukturach bataliony zmotoryzowane. Na razie są one w większości na etapie formowania, ale pierwszy z nich, w 16. Brygadzie Zmotoryzowanej, przejął pewną liczbę Rosomaków Hitfist-30. Zostały one tam dostarczone z któregoś z batalionów piechoty zmotoryzowanej brygady zmechanizowanej.

Reasumując, w dalszych rozważaniach pominiemy te na razie mylące rozróżnienia i pozostaniemy przy batalionach czołgów uzbrojonych w czołgi i batalionach zmechanizowanych (o różnych nazwach) uzbrojonych w bojowe wozy piechoty i transportery opancerzone. A dla uproszczenia łącznie wszystkie te bataliony będziemy nazywać batalionami bojowymi.

Obecnie pluton bojowy liczy 4 pojazdy. Kompania bojowa liczy trzy plutony bojowe oraz dwa pojazdy dowódcy kompanii i jego zastępcy. Razem jest to 14 wozów w kompanii. Batalion bojowy liczy cztery kompanie bojowe i dwa pojazdy dowódcy batalionu i jego zastępcy. Razem daje to 58 wozów w batalionie.

Już jakiś czas temu pojawiły się głosy, iż taki batalion należy „odchudzić” o jedną kompanię. Oznaczałoby to, iż batalion liczyłby tylko 44 pojazdy. Jest to sprzeczne z prowadzonymi przez wiele lat staraniami, aby rozbudować wspomniane bataliony. Na początku lat 90. XX wieku liczyły one tylko po 30 lub 31 pojazdów. Oczywiście głosom o zmniejszeniu batalionów ze struktury 58 na 44 towarzyszą tezy o wprowadzeniu do tych batalionów np. systemów bezzałogowych. Ale w informacjach tych nie ma żadnych konkretów, a przykład niemrawego wprowadzania bezzałogowych systemów powietrznych do WP, niestety, nie jest dobrym prognostykiem realności takiego wzmocnienia.

Bojowy wóz piechoty BWP-1 w ładowni okrętu transportowo-minowego projektu 767 (typu Lublin).

Autor. Jarosław Ciślak/Defence24.pl
58 czy 44 a Strykery

Aby zastanowić się, czy do obecnych i planowanych na najbliższe lata struktur Wojsk Lądowych potrzebne jest, oprócz nowych zakupów, również pozyskanie starych Strykerów należałoby zacząć od choćby zgrubnego policzenia batalionów bojowych. Aby z liczby batalionów przejść na liczby potrzebnych dla nich pojazdów bojowych kluczowe jest pytanie dotyczące przyszłej struktury batalionu. Czy będą one miały nadal 58 pojazdów, czy ich liczba zostanie zredukowana do 44.

W związku z tym Redakcja Defence24.pl wysłała szereg pytań do Sztabu Generalnego WP. Dotyczyły one tego czy zapadła już decyzja dotycząca liczby 58 lub 44 w batalionie, jak ta sytuacja rozwiązana jest obecnie i jakie planowane są podstawowe struktury nowych brygad: 16. Brygady Zmotoryzowanej i 18. Brygady Zmotoryzowanej oraz nowo formowanych 1. Dywizji Piechoty i 8. Dywizji Piechoty.

Otrzymaliśmy następującą odpowiedź:

W nawiązaniu do pytań informujemy, że aktualnie trwają prace planistyczne związane ze zwiększeniem liczebności Sił Zbrojnych. Obejmują one reorganizację struktur wewnętrznych, lokalizację nowych pododdziałów i oddziałów wchodzących w skład Sił Zbrojnych RP. Prowadzone są szczegółowe analizy w zakresie zapewnienia militarnego bezpieczeństwa państwa, które ze względu na istotne znaczenie dla obronności kraju mają niejawny charakter. Na obecnym etapie prac planistycznych szczegóły dotyczące określonych zdolności, struktury, liczebności czy wprowadzanych zmian nie mogą zostać przekazane w jawnej odpowiedzi (Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych).

Zespół Prasowy Sztab Generalny WP

Czyli tajne przez poufne

Z przedstawionej odpowiedzi można wnioskować, iż Sztab Generalny WP, jako najwyższy wojskowy organ planujący, nie zamierza brać udziału w publicznej dyskusji na temat, jakie Polska powinna mieć Siły Zbrojne, jak zorganizowane, jak uzbrojone. Wydaje się to zaskakujące, ponieważ to podatnicy mają prawo, choć w ogólnikach, wiedzieć, na co wydawane są ich pieniądze przez MON i Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Już od kilku lat wydajemy ogromne środki finansowe na militarne bezpieczeństwo państwa. Realizacja przejścia struktury Wojsk Lądowych z czterech dywizji na sześć musi jeszcze spotęgować te wydatki.

Dodatkowo, aby zrozumieć, czy na okres przejściowy są nam potrzebne używane Strykery, a jeśli tak, to w jakiej liczbie, wypadałoby znać choć przybliżone dane dotyczące docelowej struktury naszych Wojsk Lądowych.

W demokratycznych państwach jako zasadę przyjmuje się cykliczne informowanie społeczeństwa o głównych kierunkach rozwoju własnych Sił Zbrojnych, ich wielkości, zdolnościach bojowych itd. Te podstawowe informacje nie stanowią tam tajemnicy. Natomiast tajemnicą chronione są tam naprawdę ważne informacje.

Żołnierze 21. Brygady Strzelców Podhalańskich na ćwiczeniu „Rozsądny Gronostaj 25”. W tle kołowe transportery opancerzone Rosomak.

Autor. st. kpr. Arkadiusz Czernicki / 18. Dywizja Zmechanizowana

W związku z brakiem informacji pozostaje nam tylko dokonać ewentualnych symulacji. W tym celu możemy założyć:

• 11.Dywizja Kawalerii Pancernej i 12.Dywizja Zmechanizowana pozostają na razie w strukturach po trzy brygady po trzy bataliony bojowe czyli łącznie jest to 18 batalionów;
• 16.Dywizja Zmechanizowana i 18.Dywizja Zmechanizowana są obecnie przeformowywane na struktury po cztery brygady po cztery bataliony bojowe czyli łącznie są to 32 bataliony;
• 1.Dywizja Piechoty i 8.Dywizja Piechoty zostaną sformowane w strukturach po cztery brygady po cztery bataliony bojowe czyli łącznie są to 32 bataliony.

Docelowo daje to 82 bataliony bojowe.

Co prawda już wiadomo, iż 21. Lekki Batalion Górski 21. Brygady Strzelców Podhalańskich nie będzie miał pojazdów bojowych, ale na razie ma je 22. Batalion Piechoty Górskiej 25. Brygady Kawalerii Powietrznej. Dlatego zostańmy przy liczbie 82 batalionów.

Trudniejszym jest już podział tej liczby na bataliony czołgów i bataliony zmechanizowane. Jako hipotetyczny można przyjąć taki układ:

związek taktyczny bataliony czołgów bataliony zmechanizowane bataliony inne łącznie batalionów bojowych 11.DKPanc 4 5 9 12.DZ 1 8 9 16.DZ 8 8 16 18.DZ 6 9 1 16 1.DP 6 10 16 8.DP 6 10 16 25.BKPow 1 2 3 6.BPdes 3 3 łącznie 31 51 6 88

Zestawienie autora

W ten sposób można założyć, iż docelowo WP ma mieć 31 batalionów czołgów i 51 batalionów zmechanizowanych. Jako że nadal nie wiemy, czy batalion będzie miał 58 czy 44 pojazdy bojowe, dalsze rozważania należy przeprowadzić wariantowo:

rodzaj batalionu liczba batalionów liczba pojazdów w wariancie „58” liczba pojazdów w wariancie „44” batalion czołgów 31 1798 1364 batalion zmechanizowany 51 2958 2244

Zestawienie autora

Reasumując, docelowo do nasycenia w sprzęt jednostek bojowych, nie licząc centrów szkolenia, potrzebujemy 1798 czołgów i 2958 pojazdów bojowych dla piechoty przy zachowaniu struktury „58”.

Przy przejściu na strukturę „44” liczby te zmniejszają się do 1364 czołgów i 2244 pojazdów bojowych dla piechoty.

Czym dysponujemy i co kupiliśmy

Można założyć, iż po realizacji już podpisanych kontraktów polski park czołgowy będzie liczył:

• 116 czołgów M1A1 Abrams;
• 250 czołgów M1A2 Abrams;
• 296 czołgów K2;
• 64 czołgi K2PL;
• 233 czołgi Leopard 2;
• około 190 czołgów PT-91 Twardy.

Łącznie będzie to około 1149 czołgów.

Można założyć, iż po realizacji już podpisanych kontraktów polska piechota będzie dysponowała:

• 116 bojowymi wozami piechoty Borsuk;
• 128 transporterami opancerzonymi Rosomak ZSSW-30;
• 80 przedłużonymi transporterami opancerzonych Rosomak-L ZSSW-30;
• około 300 transporterami opancerzonymi Rosomak Hitfist-30;
• około 800 bojowymi wozami piechoty BWP-1.

Łącznie będzie to około 1424 pojazdów bojowych dla piechoty.

Wnioski

Polska bardzo mocno zainwestowała w rozwój broni pancernej. Duże zakupy czołgów M1 i K2 oraz utrzymanie w linii Leopardów 2 i PT-91 Twardy powoduje, iż tutaj braki w stosunku do przewidywanych planów nie są, aż tak wielkie. Za parę lat będziemy mieć około 1149 czołgów w stosunku do etatowych potrzeb 1798 (przy strukturze „58”) lub 1364 (przy strukturze „44”). Oczywiście do tego dochodzą potrzeby centrów szkolenia.

Znacznie gorzej sprawa ma się z pojazdami bojowymi dla piechoty. Za kilka lat będziemy ich mieć około 1424, w tym około 800 przestarzałych BWP-1 i zaledwie około 624 pojazdów wyprodukowanych w XXI wieku. A w strukturze „58” potrzeba ich 2958, a w strukturze „44” potrzeba ich 2244.

Chyba w tym wyliczeniu kryje się odpowiedź na pytanie, czy potrzebujemy przejąć używane transportery opancerzone Stryker, czy też nie.

Oczywiście planowane są dalsze zakupy bojowych wozów piechoty Borsuk i transporterów opancerzonych Rosomak-L ZSSW-30 oraz długofalowe opracowanie i zakup nowych transporterów opancerzonych Serwal. Ale patrząc na ostatnie tempo dostaw z polskiego przemysłu zbrojeniowego, będzie to trwało jeszcze wiele, wiele lat. Dla przykładu Rosomaków ZSSW-30 w 2023 roku dostarczono 5 szt., w 2024 roku 5 szt., a w 2025 roku 25 szt. Borsuków w wersji próbnej dostarczono 5 szt., a w 2025 roku 15 szt. seryjnych. Na 2026 rok zapowiadane jest przekazanie 3 szt. (!!!) bojowych wozów piechoty Borsuk.

Przed planistami, a przede wszystkim przed cywilnymi i wojskowymi decydentami stoją odpowiedzi na istotne pytania. Czy dalej będziemy tworzyć kolejne bataliony i brygady, dla których nie mamy podstawowego sprzętu? A może zwiększymy zamówienia i produkcję w polskim przemyśle? A może na okres przejściowy przejmiemy używane transportery Stryker? Ale ile, 250 czy 1000?