Minister klimatu Paulina Hennig-Kloska nie wyklucza rozszerzenia systemu kaucyjnego o opakowania po mleku. – Czas pokaże, czy zdecydujemy się je włączyć. Jeżeli się sprawdzi i będzie zorganizowany – zaznaczyła.
- W I kwartale funkcjonowania systemu kaucyjnego będzie obowiązywał okres przejściowy. Będą napoje w starych i nowych butelkach – mówi Paulina Hennig-Kloska.
- System kaucyjny będzie bezparagonowy, dzięki czemu klient będzie mógł oddać butelkę do dowolnego punktu zbiórki – wskazała.
- Czas pokaże, czy zdecydujemy się włączyć opakowania po mleku i produktach mlecznych do systemu kaucyjnego – zaznaczyła.
1 października wejdzie w życie system kaucyjny
W Sejmie minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska w ramach informacji bieżącej odpowiadała na pytania posłów w związku z wejściem w życie 1 października br. systemu kaucyjnego.
Szefowa resortu klimatu zaznaczyła, że Polska wprowadzając system dołączy do kilkunastu krajów europejskich, w których takie rozwiązanie już funkcjonuje. Zwróciła uwagę, że wejście w życie systemu to duża logistyczna zmiana, a pierwsze tygodnie funkcjonowania systemu kaucyjnego w Polsce będą poświęcone przede wszystkim na jego organizację.
Wiem, że są sieci handlowe, które zgłaszają już gotowość, mają automaty we wszystkich punktach
– powiedziała, dodając, że od mniejszych sklepów i sieci handlowych wprowadzenie systemu wymaga większego wysiłku i potrzebują one więcej czasu na zorganizowanie zbiórki opakowań.
W pierwszym kwartale systemu kaucyjnego okres przejściowy dla opakowań
Hennig-Kloska zwróciła przy tym uwagę, że w październiku w sklepach zaczną pojawiać się napoje w nowych opakowaniach objętych kaucją, ale jednocześnie na sklepowych półkach wciąż będą dostępne te, które zostały dostarczone wcześniej napoje i nie są opakowaniach niekaucyjnych.
Przez ten pierwszy kwartał funkcjonowania systemu, a więc ostatni kwartał tego roku, możemy mieć sytuację taką, że na półkach w sklepie będą znajdować się te same napoje, tych samych producentów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym z oznaczeniem systemu kaucyjnego i bez. Z wiadomych względów nie chcemy producentów narażać na dodatkowe koszty. Chcemy, żeby wyczerpali zapasy i ten okres przejściowy będzie obowiązywał do końca tego roku
– wskazała.
Opakowania po mleku mogą trafić pod systemem kaucyjny. Minister nie wyklucza rozszerzenia przepisów
Szefowa MKiŚ przypomniała też, że nowelizacją ustawy wprowadzającą system kaucyjny w Polsce (została podpisana przez prezydenta w grudniu 2024 r. – red.) usunięto z tego systemu opakowania po mleku i produktach mlecznych. Jak stwierdziła, zdecydowano się na ten krok ze względów higieniczno-środowiskowo-społecznych.
Zobaczymy, czas pokaże, czy zdecydujemy się włączyć je do systemu. Jeżeli on już ruszy, sprawdzi się, będzie zorganizowany. Na ten moment nie mamy ostatecznej odpowiedzi na to pytanie
– dodała.
Minister zwróciła też uwagę, że przepisy unijne nakładające obowiązek uzyskiwania odpowiednich poziomów recyklingu i użycia recyklatów w produkcji opakowań do napojów to jeden z głównych powodów wprowadzenia systemu kaucyjnego.
Traktujemy ten system jako narzędzie do poprawy wypełniania tych obowiązków
– wskazała.
Od 2029 r. poziom selektywnej zbiórki opakowań ma sięgnąć 90 proc.
Przypomniała, że od 2025 r. poziom selektywnej zbiórki opakowań sięga 77 proc., a od 2029 r. będzie wynosił 90 proc. Ponadto producenci napojów są zobowiązani używać przy produkcji opakowań 25 proc. recyklatu, a od 2030 r. będzie to 30 proc.
Minister zwróciła też uwagę, że systemy kaucyjne funkcjonują m.in. w Niemczech, Szwecji, Finlandii, Danii, na Litwie, Łotwie i w Estonii. Dodała, że Szwecja była pierwszym krajem, który wprowadził system kaucyjny – zrobiła to w 1984 r.
Minimum 10 proc. napojów musi być w butelkach wielokrotnego użytku
Odpowiadając na pytania posłów wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska odniosła się z kolei do obecności w systemie kaucyjnym butelek szklanych wielokrotnego użytku.
Przekazała, że argumentem za włączeniem ich do systemu było przede wszystkim unijne rozporządzenie PPWR. Jak wyjaśniła, zgodnie z nim od 2030 r. w ofercie sklepów minimum 10 proc. napojów – zarówno bezalkoholowych, jak i alkoholowych – będzie musiało być w butelkach wielokrotnego użytku.
Zwrot butelek i puszek w każdym sklepie. System kaucyjny będzie bez paragonowy
Argumentowała również, że dotychczas prowadzona zbiórka opakowań wielorazowych ze szkła była kłopotliwa dla konsumentów.
Obecnie słyszymy te głosy, że jest to system niewydolny, że klienci się denerwują, że na przykład przynoszą butelki po piwie, a sklep ich nie chce przyjąć, bo albo nie ma paragonu, albo takiej butelki nie ma w ofercie
– wskazywała.
Dodała, że system kaucyjny będzie bezparagonowy, dzięki czemu klient będzie mógł oddać butelkę do dowolnego punktu zbiórki.
Sowińska poinformowała również, że obecnie w Polsce zbieranych jest ok. 45 proc. butelek z tworzywa PET, które są wprowadzane na rynek. Doświadczenia innych krajów pokazują z kolei, że system kaucyjny umożliwia zbiórkę na poziomie 90 proc.
To jest ogromna ilość dodatkowego surowca, czystego surowca, który może być wykorzystany do produkcji następnych butelek. To jest ogromna wartość przede wszystkim dla gospodarki i dla polskich firm
– powiedziała wiceszefowa MKiŚ.
Kaucja pobierana będzie od każdego napoju w opakowaniu objętym systemem
W ramach systemu kaucyjnego duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne.
System obejmie trzy rodzaje opakowań:
- butelki plastikowe do 3 litrów (kaucja to 50 groszy),
- metalowe puszki do 1 litra (50 gr),
- od 1 stycznia 2026 r. – szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra (1 zł).
Kaucja pobierana będzie od każdego wprowadzonego na rynek napoju w opakowaniu objętego tym systemem. Zwrot tej kaucji użytkownikowi końcowemu będzie następował również za pomocą systemu, bez konieczności okazywania paragonu nabycia napoju.
Oddawane opakowania muszą być puste. Nie mogą być zgniecione
Butelki i puszki będzie można zwracać do maszyn ustawionych np. przed lub wewnątrz sklepów lub w ramach zbiórki ręcznej. Opakowania powinny być puste, nie mogą być zgniecione i muszą mieć czytelny kod kreskowy na etykiecie.
Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań.
Materiał chroniony prawem autorskim – zasady przedruków określa regulamin.