Zużyte telefony, żarówki, baterie czy stare sprzęty RTV i AGD to elektroodpady, których nie wolno wyrzucać do standardowego kosza na śmieci. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nieprawidłowa utylizacja takiego sprzętu może skutkować karą finansową sięgającą nawet 5 tys. zł.
Jak pokazują badania GfK Polonia z 2019 roku, około 20 proc. Polaków przynajmniej raz umieściło sprzęt elektroniczny w zwykłym koszu, narażając się na sankcje za niewłaściwe obchodzenie się z elektrośmieciami.
Czym są elektroodpady i dlaczego są groźne
Elektroodpady obejmują zarówno sprzęt elektryczny, jak i elektroniczny, który zawiera szkodliwe substancje, takie jak rtęć, ołów czy kadm. Dotyczy to drobnych przedmiotów – telefonów, świetlówek, powerbanków czy baterii – ale także większych urządzeń RTV i AGD.
Dom wielopokoleniowy z naturalnych materiałów. Jego cena cię zaskoczy
Nieprawidłowo składowane elektrośmieci mogą przez długi czas zanieczyszczać środowisko. Toksyczne związki przenikają do gleby i wód, powodując trwałą degradację ekosystemów. Właśnie dlatego ustawodawca wprowadził wysokie kary za wyrzucanie takich odpadów do zwykłych pojemników.
Zasady postępowania z elektroodpadami reguluje ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z 2015 roku. Określa ona zarówno wysokość kar, jak i miejsca, do których można legalnie oddać zużyty sprzęt.
Gdzie oddać zużytą elektronikę
Niepotrzebne urządzenia elektroniczne można bezpłatnie przekazać do punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, czyli PSZOK. Punkty te przyjmują nie tylko elektronikę, ale często także inne odpady problemowe, np. stare meble.
Małe elektroodpady, takie jak żarówki, baterie czy akumulatory, można wrzucać do specjalnych pojemników dostępnych w wielu sklepach. W przypadku większych urządzeń istnieje możliwość zamówienia odbioru bezpośrednio z domu przez wyspecjalizowane firmy. Dodatkowo, przy zakupie nowego sprzętu sprzedawca ma obowiązek przyjąć stary egzemplarz.
Paragony też sprawiają problemy
Choć coraz więcej osób segreguje odpady, wciąż powszechne są błędy dotyczące paragonów. Wielu konsumentów wrzuca je do pojemników na papier, tymczasem jest to nieprawidłowe.
Badanie przeprowadzone w 2023 roku dla Instytutu ESG pokazało, że aż 58 proc. respondentów deklaruje wyrzucanie paragonów do niebieskich pojemników. Tymczasem paragony drukowane są na papierze termicznym, który nie nadaje się do recyklingu i może zanieczyszczać papier w procesie przetwarzania.
Jak wskazuje strona Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, paragony powinny trafiać do czarnych pojemników na odpady zmieszane. Do tej samej frakcji należy wrzucać m.in. zabrudzony papier, resztki mięsne, kości, zużyte materiały higieniczne czy żwirek z kuwet dla zwierząt.