Polska ma najniższy odsetek osób planujących założenie firmy w ciągu najbliższych trzech lat spośród 51 badanych państw – wynosi on 3 proc. – wynika z raportu Global Entrepreneurship Monitor Polska, przygotowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.

Z drugiej strony 83 proc. Polaków uważa, że rozpoczęcie działalności gospodarczej jest proste.

Jak podano w raporcie, choć 63 proc. badanych przyznaje, że przedsiębiorcy odnoszący sukcesy zasługują na uznanie, tylko 43 proc. postrzega prowadzenie firmy jako atrakcyjny sposób na życie zawodowe – to jeden z najniższych wyników w Europie. Na spadek atrakcyjności przedsiębiorczości wpływają m.in. dobra sytuacja na rynku pracy, rosnące koszty i niepewność gospodarcza.

„Z jednej strony mamy wysoką świadomość szans rynkowych i pozytywną ocenę warunków formalnych do prowadzenia działalności, z drugiej, niski poziom gotowości do działania. To pokazuje, że problemem nie są już wyłącznie bariery administracyjne, lecz przede wszystkim czynniki psychologiczne: lęk przed porażką, brak pewności co do stabilności przepisów czy niska wiara we własne kompetencje”

 – poinformował cytowany w raporcie p.o. prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) Krzysztof Gulda.

Zwrócił uwagę, że potrzebne są działania, które zbudują kulturę przedsiębiorczości opartą na odwadze, edukacji i wsparciu.

Według raportu 52 proc. osób, które dostrzegają szanse biznesowe, nie decyduje się jednak na ich wykorzystanie z obawy przed porażką – więcej niż średnia europejska (47 proc.).

Z danych wynika także, że w Polsce maleje liczba młodych firm. Odsetek osób prowadzących działalność krócej niż 3,5 roku spadł z 9,1 proc. w 2011 r. do 2,5 proc. w 2024 r., podczas gdy udział firm dojrzałych, działających dłużej niż 3,5 roku, wzrósł z 5 proc. do 12,8 proc.

„To zjawisko wyjątkowe na tle innych krajów i sygnał, że potrzebujemy silniejszego wsparcia dla osób na starcie działalności. PARP odpowiada na te wyzwania, oferując zarówno finansowanie, jak i programy szkoleniowe czy doradcze, które mają pomóc młodym firmom szybciej rosnąć i wypełniać lukę innowacyjności w gospodarce” 

– wskazała dyrektor Departamentu Analiz i Strategii w PARP Paulina Zadura.

Jak wynika z raportu, 71 proc. właścicieli młodych firm rozpoczęło działalność z konieczności – z powodu braku ofert pracy. Dla 38 proc. motywacją były wyższe dochody, dla 16 proc. – chęć wpływu na otoczenie, a dla 11 proc. – kontynuacja tradycji rodzinnej.

Wśród powodów rezygnacji z prowadzenia działalności najczęściej wymieniano brak rentowności (35 proc.) oraz bariery regulacyjne i podatkowe (28 proc.). Polska notuje najwyższy wśród wszystkich 51 krajów odsetek przedsiębiorców, którzy jako główną przyczynę rezygnacji wskazują skomplikowane przepisy.

Global Entrepreneurship Monitor (GEM) to największe na świecie badanie przedsiębiorczości, prowadzone od 26 lat w ponad 50 krajach rocznie. Polski raport przygotowywany jest przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Najnowsza edycja powstała na podstawie badania ilościowego przeprowadzonego w 2024 roku na reprezentatywnej próbie 8 tys. Polaków w wieku 18–64 lat oraz badania jakościowego z udziałem 38 ekspertów nt. uwarunkowań rozwoju przedsiębiorczości.