Już w nocy z 21 na 22 października czeka nas niezwykłe widowisko: deszcz meteorów Orionidów, będący pozostałością po słynnej Komecie Halleya. Na niebie może pojawić się nawet 25 „spadających gwiazd” na godzinę, a tegoroczne warunki sprzyjają obserwacji w Polsce. Sprawdź, o której patrzeć w niebo i jak przygotować się, by nie przegapić największego momentu tego astronomicznego spektaklu.
Artykuł zaktualizowany: 19 października 2025 – najnowsze informacje o widoczności Orionidów
Rój meteorów Orionidów dostarczy nocnych wrażeń
Orionidy to jedno z najbardziej spektakularnych zjawisk na nocnym niebie – a ich kulminacja jest tuż przed nami. Powstają z odłamków komety Halleya, które można obserwować od 2 października do 7 listopada, ale najwięcej będzie się działo w nocy z 21 na 22 października.
Wtedy niebo dosłownie się rozświetli. Kosmiczny pył wpadający w atmosferę tworzy widowisko, które trwa dość krótko, ale robi ogromne wrażenie. Warto spojrzeć w górę – takie rzeczy nie zdarzają się codziennie.
Według NASA Orionidy są jednym z najszybszych rojów meteorów – pędzą nawet z prędkością 66 km/s, zostawiając za sobą długie smugi.
Tego o deszczu meteorów Orionidów mogłeś nie wiedzieć
- pierwsze informacje o deszczu meteorów Orionidów w historii światowej astronomii pochodzą z chińskich kronik;
- w Europie Orionidy stały się znane dopiero w XIX wieku. To właśnie wtedy rozsławił je brytyjski astronom Alexander Stewart Herscher;
- największa aktywność tego zjawiska przypadała na lata 1993, 1995, 2006 i 2007. Pomimo tego to 2006 rok zapamiętano jako najlepszy, kiedy to pojawiło się najwięcej jasnych bolidów;
- kometa Halleya odpowiada nie tylko za rój Orionidów – do niej należy także rój Eta Akwarydów.
Zaskakujące? Nic dziwnego, że każdy chce zobaczyć to zjawisko. Jeśli i Ty należysz do tego grona – nie przegap szansy. Kolejna będzie dopiero za rok. Jeszcze rzadziej pokazuje się sama kometa. Ostatni raz widziano ją w 1986 roku – wróci, ale dopiero w 2061.
Jak obserwować Orionidy w 2025 roku
Jeśli chcesz zobaczyć deszcz meteorów Orionidy, przygotuj się na wyjątkową noc. Najlepszy moment na obserwacje nadejdzie z 21 na 22 października, a prawdziwy kosmiczny spektakl rozpocznie się około godziny 2:00 nad ranem. Warto wyjść wcześniej – już około północy – aby dać oczom czas na przyzwyczajenie się do ciemności i znaleźć idealny punkt obserwacyjny.
Wybierz miejsce z dala od miejskich świateł i smogu świetlnego – każda latarnia czy oświetlony budynek zmniejsza szansę na dobre widoki. Najlepiej sprawdzi się polana, łąka, otwarty teren lub skraj lasu.
W którą część nieba warto patrzeć
Kiedy znajdziesz już wygodne miejsce i wzrok przyzwyczai się do ciemności, spójrz w stronę nieba, gdzie świeci charakterystyczny gwiazdozbiór Oriona – łatwo go rozpoznasz po trzech jasnych gwiazdach ustawionych w jednej linii (tzw. Pas Oriona).
To właśnie tam będzie widać najwięcej meteorów. Jeśli chcesz jeszcze lepiej trafić, poszukaj pomarańczowo świecącej gwiazdy Betelgeza – to dobry punkt orientacyjny. Jeśli nie uda Ci się jednak znaleźć tego punktu na niebie, nie przejmuj się. Deszcz meteorów Orionidów będzie tak intensywny i spektakularny, że dostrzeżesz go z każdego punktu na niebie.
Im dłużej będziesz patrzeć w niebo, tym więcej meteorów zobaczysz. W szczycie aktywności Orionidów można wypatrzeć nawet 20–25 zjawisk w ciągu godziny – i to gołym okiem, bez teleskopu. Mimo to, dla lepszych wrażeń, zalecamy skorzystać z lornetki.
Najważniejsze w skrócie:
- Kiedy: noc 21/22 października
- Godzina kulminacji: ok. 2:00–5:00 nad ranem
- Gdzie: najlepiej z dala od świateł miasta
- Widoczność: gołym okiem — teleskop niepotrzebny
- Liczba meteorów: do 25 na godzinę
Tajemnice Orionidów – 5 rzeczy, które mogą Cię zaskoczyć
- Dlaczego Orionidy bywają zielone i zostawiają „dymki” na niebie?
To jedne z najszybszych meteorów (ok. 66 km/s), często tworzą persisting trains — świecące smugi po zgaśnięciu bolidu, których blask napędzają reakcje sodu (Na) i tlenku żelaza (FeO) w wysokiej atmosferze. Zjawisko potrafi wisieć kilkadziesiąt sekund, a nawet minuty. - Dlaczego w 2025 w Polsce będzie je tak dobrze widać?
Bo trafia się nów Księżyca podczas maksimum roju – absolutna rzadkość. Zero księżycowego blasku = maksymalna widoczność nawet słabszych meteorów. - Czy naprawdę można je… usłyszeć?!
Tak, choć nie uchem. Orionidy zostawiają w atmosferze smugi zjonizowanego gazu, które potrafią odbijać fale radiowe. Z pomocą radiowego odbiornika krótkofalowego można „podsłuchać” meteory jako delikatne kosmiczne trzaski i piski. - Czy Orionidy mają swoją legendę?
Tak – według dawnej chińskiej kroniki z IX wieku to „łzy smoka z nieba”, które pojawiają się, gdy niebo będzie świadkiem czegoś ważnego. W Europie uważano je za „ogniste strzały Oriona-myśliwego”. - Bonus dla łowców meteorów: co jeszcze może „wejść” w kadr tej nocy?
Oprócz Orionidów aktywne są też Południowe Taurydy — z ciemnym, „nowiowym” niebem masz szansę trafić na spektakularny, powolny „kamyczek” między szybkimi Orionidami
Jeśli planujesz oglądać Orionidy, udostępnij ten artykuł znajomym i wybierzcie się wspólnie na nocne obserwacje. To jedno z tych kosmicznych wydarzeń, które naprawdę warto zobaczyć na żywo – następna taka szansa dopiero za rok!
Chcesz więcej ciekawostek astronomicznych? Zajrzyj na nasz kanał na YouTube.
Warto przeczytać: Tajemnica Księżyca rozwiązana po latach. Pomogły… meteory
Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!
Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News