Szykuje się niezwykłe kosmiczne widowisko. Na niebie pojawi się kometa Lemmon oraz dwie inne komety – SWAN i ATLAS. W tym samym czasie nastąpi szczyt zjawiska rój meteorów Orionidy, więc w ciągu kilku październikowych nocy można zobaczyć spadające gwiazdy, warkocze komet i zieloną poświatę w kosmosie. To najlepszy moment w roku, żeby patrzeć w niebo.
Spójrz w niebo: zobaczysz kometę Lemmon
Największą gwiazdą nadchodzącego kosmicznego show będzie kometa Lemmon (C/2025 A6) – świeżo odkryty przybysz z krańców Układu Słonecznego. Zauważono ją dopiero w styczniu 2025 roku w słynnym Obserwatorium Mount Lemmon w Arizonie. 21 października znajdzie się najbliżej Ziemi i będzie to najlepszy moment, by zobaczyć ją na własne oczy.
To kometa nieokresowa – może już nigdy nie wrócić w okolice Ziemi. Na niebie będzie wyglądać jak zielonkawy obiekt z delikatnym warkoczem, powoli przesuwający się na tle gwiazd. Jej jasność szacuje się na około +6,1 mag, co oznacza, że przy dobrych warunkach będzie widoczna nawet gołym okiem.
Co to jest magnitudo?
Magnitudo to skala jasności obiektów na niebie – im niższa liczba, tym obiekt jaśniejszy. Komety o jasności około +6 mag są widoczne gołym okiem w ciemnym miejscu, z dala od świateł miast.Jak oglądać kometę Lemmon?
Kometa Lemmon będzie widoczna 21 października po zmierzchu, nisko nad północno-zachodnim horyzontem, w pobliżu gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy. Wystarczy ciemne miejsce z dala od świateł miasta – lornetka bardzo pomaga, ale nie jest konieczna. Jej zielona poświata jest dobrze rozpoznawalna na tle nocnego nieba.
Kolejnym gościem jest kometa SWAN (C/2025 R2) – odkryta nie przez teleskop, ale przez kosmiczny detektor wodoru SWAN na sondzie SOHO. To oznacza jedno: mamy do czynienia z kometą pełną lodu i gazów, która w pobliżu Słońca może gwałtownie rozbłysnąć.
Astronomowie nazywają ją „dziką kartą”, ponieważ komety wykryte przez SWAN potrafią nagle eksplodować gazowo lub rozjaśnić się kilkukrotnie w ciągu jednej doby.
Jak oglądać kometę SWAN?
Najlepiej szukać jej po 20 października krótko po zachodzie Słońca na zachodnim niebie, zanim opadnie za horyzont. To szybki i trudny obiekt, więc czas obserwacji będzie krótki – zacznij patrzeć natychmiast po zmierzchu. Ze względu na zmienną jasność może wymagać lornetki lub teleskopu.
Trzecia z kosmicznych przybyszów, kometa ATLAS (C/2025 K1), została odkryta w maju 2025 roku przez teleskopy systemu ATLAS, które monitorują obiekty przelatujące blisko Ziemi. ATLAS to tzw. kometa pierwotna z Obłoku Oorta, czyli relikt sprzed 4,6 miliarda lat – najstarszej historii naszego Układu Słonecznego.
Naukowcy podejrzewają, że może nawet pochodzić spoza naszego systemu planetarnego, ponieważ jej orbita jest silnie wydłużona.
Jak oglądać kometę Atlas?
Według obliczeń NASA do peryhelium kometa dotrze 29 października 2025, a najbliższe podejście do Ziemi przewidziane jest dopiero 19 grudnia tego roku.
Kometa ATLAS będzie widoczna przed świtem nad południowo-wschodnim horyzontem. To najsłabiej świecąca z tegorocznych komet, dlatego bez lornetki lub teleskopu trudno będzie ją dostrzec. Najlepszy czas obserwacji to ostatnia dekada października.
Orionidy – noc spadających gwiazd 21/22 października
Kosmiczny spektakl uzupełni rój meteorów Orionidy – jeden z najpiękniejszych rojów w roku. Jego maksimum nastąpi w nocy z 21 na 22 października. W tym czasie można zobaczyć nawet do 20 meteorów na godzinę.
Orionidy to pozostałości po słynnej komecie Halleya. Gdy Ziemia przecina pas materii pozostawiony przez tę kometę, drobne cząstki wchodzą w atmosferę i spalają się, tworząc zjawisko spadających gwiazd.
Jak oglądać Orionidy?
To nic trudnego. Wystarczy spojrzeć w niebo i wypatrywać jasnych, białych śladów przelatujących meteorów – zjawisko, które trudno przeoczyć, nawet jeśli robisz to pierwszy raz. Średnio możesz zobaczyć nawet 20 meteorów na godzinę, a ich jasność i prędkość robią wrażenie – potrafią poruszać się nawet do 66 km/s. Mimo to, ich jasne ślady potrafią pozostać na niebie jeszcze przez chwilę po tym, jak znikną z pola widzenia.
Do obserwacji nie potrzeba żadnego sprzętu. Wystarczy patrzeć w niebo około północy lub nad ranem, najlepiej w ciemnym miejscu z dala od miasta. Zjawisko będzie widoczne w całej Polsce – wystarczy cierpliwość oraz ciepła odzież.
Czym są roje meteorów?
Rój meteorów powstaje, gdy Ziemia przecina pas pyłu pozostawiony przez kometę. Drobne kosmiczne okruchy wpadają w atmosferę i spalają się, tworząc efekt „spadających gwiazd”.Ciekawostki naukowe
- Zakapsułkowana historia Układu Słonecznego
Komety takie jak Lemmon to kosmiczne lodówki – przechowują materię sprzed powstania Ziemi, ok. 4,6 miliarda lat! To najstarsze obiekty, jakie możemy obserwować. - Specjalistka od pyłu
Prognozy wskazują, że Lemmon będzie emitować więcej pyłu niż gazu, co oznacza szansę na malowniczy warkocz – łapacz światła do zdjęć. - Wodna torpeda z kosmosu
Kometa Swan emituje ogromne ilości wodoru, co zdradza, że ma w sobie olbrzymie pokłady lodu wodnego – być może takich samych, które miliardy lat temu przyniosły wodę na Ziemię. - Możliwy gość spoza Układu Słonecznego
Orbita komety Atlas jest bardzo „rozciągnięta”, co sugeruje, że może nie wrócić już nigdy do Słońca – być może została do nas przyciągnięta grawitacyjnie z przestrzeni międzygwiezdnej.
Ktoś z Twoich bliskich interesuje się astronomią? Podziel się z nim tymi wskazówkami.
Interesują Cię ciekawostki astronomiczne? Zajrzyj na nasz kanał na YouTubie.
Warto przeczytać: Nadciąga kometa Lemmon. Kiedy i jak zobaczyć ją gołym okiem?
Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!
Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News