Pierścienie kojarzymy przede wszystkim z Saturnem. Co nie powinno dziwić, bo są one bardzo dobrze widoczne. W rzeczywistości takie struktury mają wszystkie zewnętrzne planety w Układzie Słonecznym i nie tylko. Zaobserwowano je także na mniejszych obiektach. Jak powstają? Astronomowie obserwują to pierwszy raz i stało się to możliwe dzięki planetoidzie 2060 Chiron.
Planetoida 2060 Chiron formuje własne pierścienie
2060 Chiron to planetoida z grupy centaurów, którą odkryto w 1977 r. Już wcześniej zidentyfikowano tam komę, którą kojarzymy z komet. Astronomowie przeanalizowali dane zebrane w 2023 r. przez brazylijskie Obserwatorium Pico dos Dias i zauważyli tam cztery formujące się pierścienie.
Dla astronomów jest to niezwykła gratka, gdyż mogą obserwować proces powstawania takich struktur w pobliżu obiektu w Układzie Słonecznym. 2060 Chiron ma cztery formujące się pierścienie. Naukowcy wyliczyli, że znajdują się one w odległości około 273, 325, 438 i 1400 kilometrów od środka planetoidy, której rozmiary to około 200 kilometrów.
To ewoluujący system, który pomoże nam zrozumieć mechanizmy dynamiczne rządzące powstawaniem pierścieni i satelitów wokół małych ciał, co może mieć potencjalne implikacje dla różnych typów dynamiki dysków we wszechświecie powiedział agencji Reutera astronom Braga Ribas z Federalnego Uniwersytetu Technologicznego w Paranie i Międzyinstytucjonalnego Laboratorium e-Astronomii w Brazylii.
Nie byłoby w tym nic ekscytującego, gdyby nie fakt, że pierścienie planetoidy znajdują się dopiero na etapie formowania. Obserwacje z 2023 r. porównano z danymi z lat 2022, 2018 oraz 2011 i zauważono, że struktury składające się z lodu oraz skał przechodzą dynamiczne zmiany.
Obiekt z pierścieniami znajduje się między Saturnem a Uranem
2060 Chiron to planetoida, która okrąża Słońce w odległości około 13,7 jednostki astronomicznej (jedna z nich to średnia odległość Ziemi od naszej gwiazdy). To plasuje ją na orbicie między Saturnem a Uranem. Był to pierwszy zidentyfikowany obiekt z grupy centaurów, które znajdują się w obszarze pomiędzy pasem planetoid a pasem Kuipera.
Z czasem okazało, że obiekt wykazuje cechy typowe dla komet okresowych i stąd ma też inną nazwę – 95P/Chiron. Pierścienie zidentyfikowano już w danych zebranych w zeszłej dekadzie. Było to duże odkrycie, bo wcześniej takie struktury udało się znaleźć tylko w pobliżu trzech innych małych obiektów. Są nimi planeta karłowata Haumea oraz Quaoar i 10199 Chariklo.
Rewolucyjny implant. Przywraca zdolność czytania niewidomym© 2025 Associated Press
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd? Napisz do nas
Zapisz się na geekweekowy newsletter i łap najświeższe newsy ze świata tech, lifehacki, porady i ciekawostki.