Rezygnacja z obowiązku uchwalania planu miejscowego zgodnie z nieaktualnymi strategiami rozwoju gmin i zawieszenie do 31 grudnia 2026 r. kar za nieterminowe wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. To niektóre z licznych zmian w ustawie o planowaniu przestrzennym, które znalazły w opublikowanym właśnie projekcie.
- Ministerstwo Rozwoju i Technologii przekazało 30 października do konsultacji obszerny projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.
- Planowana nowela zawiera szereg zmian postulowanych od wielu miesięcy m.in. przez jednostki samorządu terytorialnego.
- Nowelizacja obejmuje między innymi kwestie związane z planami ogólnymi gmin, Zintegrowanymi Planami Inwestycyjnymi (ZPI), a także tzw. newsletterem planistycznym.
Długa lista problemów sygnalizowanych przez samorządy terytorialne
Do obowiązującej od 24 września 2023 r. znowelizowanej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw między innymi samorządowcy zgłaszali od wielu miesięcy liczne propozycje zmian.
Wiele z nich zostało uwzględnionych w opublikowanym przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii w czwartek 30 października br. kolejnym projekcie nowelizacji ustawy rewolucjonizującej planowanie przestrzenne w Polsce.
Przypomnijmy, że nowelizacja przepisów z 2023 r. – wśród szeregu innych zmian – przede wszystkim zobligowała gminy do sporządzenia planów ogólnych, czyli nowych opracowań planistycznych obejmujących całą gminę i sporządzanych wyłącznie w formie cyfrowej.
Dokument ten w znacznej mierze zastąpi dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, które stracą moc najpóźniej z dniem 30 czerwca 2026 r. W tym samym terminie zakończy się okres przejściowy i wejdą w życie wszystkie znowelizowane przepisy reformy systemu planowania przestrzennego
– przypomina Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Resort dodaje, że ze względu na trwające prace związane z cyfryzacją procesu planowania przestrzennego, niezbędna okazała się również zmiana terminu wejścia w życie części przepisów dotyczących obowiązku sporządzania zwiększonego zakresu danych przestrzennych dla planów miejscowych.
Różne brzmienie przepisów dotyczących opiniowania i uzgadniania projektu planu ogólnego gminy
Dotyczy to szczególnie konieczności długotrwałej obsługi składanych w postaci papierowej wniosków o przekazywanie za pomocą poczty elektronicznej informacji o udostępnieniu danych lub informacji w Rejestrze Urbanistycznym (tzw. newsletter planistyczny, który zostanie uruchomiony po 1 lipca 2026 r.).
Problemy stwarza też różne brzmienie przepisów dotyczących opiniowania i uzgadniania projektu planu ogólnego gminy, miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy (tzw. wuzetek).
– przyznaje resort rozwoju.
Zbyt sztywne zasady zachowania zgodności planu miejscowego z planem ogólnym gminy
Brakowało też podstawy prawnej dla określania w planie miejscowym i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu obszarów zabudowy śródmiejskiej, określanych aktualnie wyłącznie w planie ogólnym gminy, którego ustalenia nie mają bezpośredniego wpływu na wydawane pozwolenia na budowę.
Ponadto samorządy sygnalizowały zbyt sztywne zasady zachowania zgodności planu miejscowego z planem ogólnym gminy, które są nadmiarowe w zakresie:
- maksymalnego udziału powierzchni zabudowy, w sytuacji, w której jednocześnie zachowana musi być zgodność w zakresie maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy oraz minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej;
- minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w szczególnych sytuacjach wynikających ze stanu istniejącego, m.in. dla obiektów zabytkowych, gdzie często nie ma możliwości zastosowania wymaganego wskaźnika w związku z potrzebą ochrony zabytków.
Będą korzystne zmiany dotyczące tzw. newslettera planistycznego
Wiele z tych problemów mają rozwiązać zmiany w opublikowanym właśnie projekcie nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Przedstawiamy najważniejsze z nich.
Nowela przewiduje zmiany dotyczące tzw. newslettera planistycznego w zakresie:
- rezygnacji z wniosku o udostępnianie informacji składanego w postaci papierowej i zapewnienie komunikacji wyłącznie w postaci elektronicznej w systemie teleinformatycznym, w którym prowadzony będzie Rejestr Urbanistyczny, co umożliwi automatyczną obsługę systemu powiadomień;
- wprowadzenia ograniczenia czasowego dla wysyłania powiadomień przez Rejestr Urbanistyczny na podstawie jednego wniosku (dwa lata od końca roku kalendarzowego, w którym wniosek został złożony), co zapobiegnie nadmiernemu obciążeniu systemu;
- dodatkowej formy udostępnienia ogłoszenia o przystąpieniu do sporządzania aktu planowania przestrzennego i rozpoczęciu jego konsultacji społecznych – w Rejestrze Urbanistycznym, co zwiększy skuteczność tzw. newslettera planistycznego.
Podstawa prawna dla określania w miejscowym planie obszarów zabudowy śródmiejskiej
Dodana też zostanie podstawa prawna dla określania – w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – obszarów zabudowy śródmiejskiej określonych w planie ogólnym gminy, poprzez rozszerzenie zakresu i zawartości ww. dokumentów.
Projektowane przepisy uzupełniają też lukę prawną, która powstała po wprowadzeniu upoważnienia ustawowego dla gmin do wyznaczania obszaru zabudowy śródmiejskiej w planie ogólnym gminy, który nie stanowi podstawy prawnej dla decyzji wydawanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
Zmiana zasad zachowania zgodności planu miejscowego z planem ogólnym gminy
Nastąpi również zmiana zasad zachowania zgodności planu miejscowego z planem ogólnym gminy w zakresie:
- rezygnacji z konieczności zachowania zgodności w zakresie maksymalnego udziału powierzchni zabudowy, co umożliwi bardziej elastyczne kształtowanie ustaleń planu miejscowego oraz dostosowanie do zmieniających się potrzeb i uwarunkowań, bez konieczności zmiany planu ogólnego gminy;
- wprowadzenia wyjątku od konieczności zachowania zgodności w zakresie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w szczególnych sytuacjach wynikających ze stanu istniejącego, m.in. dla terenów komunikacji i infrastruktury technicznej, obiektów zabytkowych, jeżeli wynika to z potrzeb ich ochrony jak również dla istniejących budynków, których obrys pokrywa się z granicami działki ewidencyjnej.
Zmiany w procedurze sporządzania Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego (ZPI)
Natomiast zmiany w procedurze sporządzania Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego (ZPI) obejmują w szczególności:
- rozszerzenie i uelastycznienie katalogu inwestycji uzupełniających;
- doprecyzowanie, że ZPI poza obszarem inwestycji głównej oraz inwestycji uzupełniającej może obejmować również inne tereny;
- rezygnację z konieczności obejmowania ZPI obszaru inwestycji uzupełniającej, gdy jest ona możliwa do realizacji na podstawie innego obowiązującego planu miejscowego;
- doprecyzowanie, jakie dane przestrzenne powinien zawierać projekt ZPI dołączany przez inwestora do wniosku o jego uchwalenie;
- wydłużenie z 3 dni roboczych do 14 dni terminu na weryfikację przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta otrzymanego wniosku o uchwalenie ZPI;
- doprecyzowanie przepisów dotyczących zgody rady gminy na przystąpienie do sporządzenia ZPI.
Ponadto nowelizacja przewiduje rezygnację z obowiązku uchwalania planu miejscowego zgodnie z nieaktualnymi strategiami rozwoju gmin (sprzed reformy systemu planowania przestrzennego) i zachowanie obowiązku uwzględniania polityki przestrzennej gminy.
Wydłużenie terminu rozszerzenia zakresu danych przestrzennych tworzonych dla planów miejscowych
Poniżej inne istotne zmiany w nowelizowanych przepisach:
- zawieszenie do 31 grudnia 2026 r. kar za nieterminowe wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
- wydłużenie terminu rozszerzenia zakresu danych przestrzennych tworzonych dla planów miejscowych o trzy lata – do 1 lipca 2029 r.; w ten sam sposób wydłużony zostaje również termin udostępniania w Rejestrze Urbanistycznym utworzonych wcześniej zbiorów danych przestrzennych dla planu miejscowego;
- wydłużenie terminu na wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne z 60 dni do 90 dni.
– Z kolei z ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących usunięty zostanie obowiązek wskazywania, a następnie publikacji numeru księgi wieczystej nieruchomości we wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowej oraz w uchwale o ustaleniu lokalizacji tej inwestycji – informuje Ministerstwo Rozwoju i Technologii .
Materiał chroniony prawem autorskim – zasady przedruków określa regulamin.