• Kiedy tracisz prawo do bezpłatnego leczenia.
  • W jakich sytuacjach nadal możesz korzystać ze świadczeń NFZ.
  • Jak odzyskać prawo do darmowej opieki medycznej.

Koniec darmowego leczenia z NFZ po 30 dniach. Kiedy i jak możemy stracić dostęp do bezpłatnej opieki?

Dostęp do darmowej opieki medycznej w ramach
Narodowego Funduszu Zdrowia to dla wielu Polaków oczywistość. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że prawo do świadczeń finansowanych z budżetu państwa może wygasnąć już 30 dni po ustaniu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. W praktyce oznacza to, że osoby zmieniające pracę, przerywające działalność gospodarczą czy korzystające z urlopu bezpłatnego mogą nagle zostać bez dostępu do lekarzy, szpitali i refundowanych leków.

Narodowy Fundusz Zdrowia przypomina, że konsekwencje braku ubezpieczenia są poważne – jeśli nie zostanie dopełniona formalność odzyskania prawa do świadczeń, pacjent musi pokryć koszty leczenia z własnej kieszeni. Dlatego warto wiedzieć, kto i w jakich sytuacjach traci prawo do darmowej opieki, oraz jakie kroki należy podjąć, by zabezpieczyć swoje zdrowie.

Kiedy wygasa prawo do świadczeń NFZ?

Fundusz wskazuje trzy podstawowe sytuacje, w których dostęp do bezpłatnej opieki medycznej kończy się po 30 dniach od ustania ubezpieczenia:

  1. Zakończenie stosunku pracy – dotyczy umów o pracę i innych form zatrudnienia.
  2. Zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej pozarolniczej – osoby prowadzące własną firmę, które przestają opłacać składki, tracą prawo do świadczeń.
  3. Urlop bezpłatny lub inne przerwy w zatrudnieniu – pracownik pozostający na urlopie bez wynagrodzenia przestaje być objęty obowiązkowym ubezpieczeniem.

W każdej z tych sytuacji 30-dniowy termin oznacza, że trzeba szybko reagować, by nie zostać bez dostępu do leczenia. Często o utracie prawa pacjenci dowiadują się dopiero w przychodni, gdy muszą zapłacić za wizytę lub leki.

Wyjątki od reguły 30 dni

Nie każdy traci prawo do bezpłatnego leczenia od razu. NFZ określa kilka wyjątkowych sytuacji:

  • Absolwenci szkół ponadpodstawowych – prawo do świadczeń przysługuje przez 6 miesięcy po zakończeniu nauki.
  • Absolwenci szkół wyższych i doktoranckich – prawo do świadczeń trwa 4 miesiące po ukończeniu studiów.
  • Osoby z zawieszonym prawem do renty socjalnej – 90 dni po ustaniu ubezpieczenia.
  • Członkowie rodziny ubezpieczonego – osoby zgłoszone przez ubezpieczonego nie tracą prawa do świadczeń, nawet jeśli samodzielnie nie mają obowiązkowego ubezpieczenia.

Dzięki tym wyjątkom osoby kończące edukację, pobierające rentę czy pozostające w rodzinie ubezpieczonego mają dodatkowy czas, by dopełnić formalności.

Jak sprawdzić swój status w NFZ?

Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców (eWUŚ) pozwala łatwo sprawdzić, czy jesteśmy objęci ubezpieczeniem zdrowotnym. System korzysta z danych ZUS i KRUS i jest wykorzystywany przez lekarzy, rejestracje przychodni i pacjentów. Dzięki eWUŚ można szybko dowiedzieć się, czy nadal mamy prawo do bezpłatnych świadczeń, zanim pojawią się nieprzyjemne niespodzianki w gabinecie lekarskim.

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne – jak odzyskać prawo do leczenia?

Jeśli utraciliśmy prawo do darmowej opieki, możemy je odzyskać poprzez dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Proces wygląda następująco:

  1. Zgłoszenie się do oddziału wojewódzkiego NFZ – wypełnienie wniosku i podpisanie dwóch egzemplarzy umowy. Należy zabrać dokument tożsamości oraz potwierdzenie ostatniego okresu ubezpieczenia, np. zaświadczenie z pracy, dowód opłacania składki z działalności gospodarczej lub potwierdzenie z urzędu pracy.
  2. Złożenie dokumentów w ZUS – druk ZUS ZZA dla siebie i ZUS ZCNA dla członków rodziny.

Ile kosztuje dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne?

Podstawą wymiaru składki przy dobrowolnym ubezpieczeniu zdrowotnym jest kwota deklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższa jednak od kwoty odpowiadającej przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. Składka to 9% podstawy wymiaru. NFZ nalicza także dodatkową opłatę za przerwy w ubezpieczeniu:

  • od 3 miesięcy do roku – opłata to co najmniej 20% podstawy wymiaru,
  • powyżej 1 roku do 2 lat – 50%,
  • powyżej 2 do 5 lat – 100%,
  • powyżej 5 do 10 lat – 150%,
  • powyżej 10 lat – 200%.

Dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ może odstąpić od pobrania opłaty lub rozłożyć ją na raty w wyjątkowych przypadkach.

Dlaczego warto reagować szybko?

Brak ubezpieczenia zdrowotnego może oznaczać konieczność płacenia za wizyty u lekarza, badania czy leki. Zmiana pracy, przerwa w działalności gospodarczej czy urlop bezpłatny są najczęstszymi sytuacjami, w których Polacy tracą dostęp do świadczeń finansowanych przez NFZ. Sprawdzenie statusu w eWUŚ i podjęcie działań w postaci dobrowolnego ubezpieczenia lub zgłoszenia się jako członek rodziny pozwala uniknąć dodatkowych kosztów i stresu.

Źródło: Radio ZET

Byłeś świadkiem czegoś niespodziewanego? Masz temat, którym powinniśmy się zająć?

Zgłoś sprawę przez Czerwony telefon Radia ZET