Wierni Archidiecezji Krakowskiej mogą odetchnąć z ulgą. Arcybiskup Marek Jędraszewski, administrator apostolski archidiecezji, udzielił dyspensy od wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w piątek 26 grudnia 2025 r., czyli w święto św. Szczepana. Decyzja została ogłoszona w oficjalnym dekrecie z 12 grudnia i dla wielu osób okazała się sporym zaskoczeniem.
Ze względu na ingres kardynała Rysia, informacja o decyzji ustępującego abpa nie została jeszcze oficjalnie ogłoszona. Redakcji portalu Kraków dla Was jako pierwszej udało się dotrzeć do dokumentu zawierającego decyzję o dyspensie.
- Kiedy przypada święto św. Szczepana w 2025 roku?
- Jakie są zalecenia dla wiernych związane z dyspensą?
- Dlaczego abp Jędraszewski podjął tę decyzję?
- Co oznacza dyspensa od wstrzemięźliwości dla wiernych?
Drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia w tym roku wypada w piątek, a to — zgodnie z przepisami prawa kanonicznego — oznaczałoby obowiązek powstrzymania się od spożywania mięsa. Święto św. Szczepana ma bowiem rangę święta, a nie uroczystości, która automatycznie znosi piątkową wstrzemięźliwość. W takiej sytuacji jedyną możliwością jest dyspensa udzielona przez biskupa diecezjalnego.
W opublikowanym dokumencie abp Marek Jędraszewski powołał się na kan. 87 Kodeksu Prawa Kanonicznego i podkreślił, że decyzja ma umożliwić wiernym „pełne i radosne przeżywanie w Oktawie Narodzenia Pańskiego święta Świętego Szczepana”. Jednocześnie hierarcha zaznaczył, że w miejsce piątkowej wstrzemięźliwości wierni są zachęcani do podejmowania dzieł miłosierdzia wobec potrzebujących, szczególnie w okresie Bożego Narodzenia. Jej treść brzmi następująco:
„Dla umożliwienia pełnego wzniosłej radości przeżywania w Oktawie Narodzenia Pańskiego święta Świętego Szczepana w piątek 26 grudnia 2025 r., zgodnie z przepisem kan. 87 Kodeksu Prawa Kanonicznego udzielam na ten dzień w Archidiecezji Krakowskiej dyspensy od wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych i pokutnego charakteru dnia. Dzieła miłosierdzia wobec potrzebujących, praktykowane gorliwie przez wiernych Archidiecezji w okresie Świąt Bożego Narodzenia, niech staną się w miejsce tej piątkowej wstrzemięźliwości dowodem miłości i czci do Najwyższego Boga oraz do ludzi, których stawia na naszej drodze życia. Z zachowaniem pozostałych przepisów prawa”.
Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej / KrakówDlaWas
Decyzja abpa Jędraszewskiego o udzieleniu dyspensy dla mieszkańców archidiecezji Krakowskiej
Ta decyzja zwraca uwagę także z innego powodu. W przeszłości arcybiskup Marek Jędraszewski był postrzegany jako hierarcha, który raczej powściągliwie podchodził do udzielania dyspens i nie decydował się na nie zbyt często. Tym razem jednak postawił na duszpasterski wymiar świąt i wyraźnie zaakcentował znaczenie radości płynącej z narodzin Chrystusa oraz odpowiedzialności za drugiego człowieka.
Boże Narodzenie w Kościele katolickim nie ogranicza się do jednego dnia. Obchody trwają przez całą oktawę — osiem dni traktowanych liturgicznie jak jedno święto. W jej ramach przypada właśnie 26 grudnia, dzień poświęcony pamięci św. Szczepana, pierwszego męczennika chrześcijaństwa. Choć liturgicznie jest to święto, a nie uroczystość, wielu biskupów w Polsce decyduje się w takich sytuacjach na udzielenie dyspensy, by nie wprowadzać dysonansu między radosnym charakterem świąt a rygorami piątkowej wstrzemięźliwości.
Zgodnie z ogólnymi zasadami Kościoła katolickiego, wiernych obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych we wszystkie piątki roku, z wyjątkiem dni, które mają rangę uroczystości. Post ścisły natomiast dotyczy jedynie Środy Popielcowej i Wielkiego Piątku. Każdorazowo informację o dyspensie należy sprawdzać w komunikatach danej diecezji lub w ogłoszeniach parafialnych.
W Archidiecezji Krakowskiej sprawa jest już przesądzona — w piątek 26 grudnia wierni mogą spożywać potrawy mięsne, pamiętając jednocześnie o zachęcie do modlitwy, jałmużny lub innych form pomocy potrzebującym. To gest, który dla wielu wiernych będzie symbolicznym domknięciem świątecznego czasu radości i wspólnoty.