Anomalia znana jest już od dziesiątek lat. Rozciąga się nad południową półkulą naszej planety. To miejsce ze słabszym polem magnetycznym. Jest stale obserwowane, ponieważ im mniejsze pole, tym gorsza ochrona Ziemi przed szkodliwym promieniowaniem kosmicznym.
Naukowcy, na podstawie analiz danych z satelitów Swarm Europejskiej Agencji Kosmicznej, wykazali, że tylko od 2014 r. Anomalia Południowoatlantycka zwiększyła się o teren, który powierzchniowo można porównać do połowy Europy — można przeczytać w najnowszym artykule w czasopiśmie „Physics of the Earth and Planetary Interiors”.
Dalszy ciąg materiału pod wideo
Główny autor badania, prof. Chris Finlay z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego, uważa, że w rejonie występowania odchylenia zachodzą szczególne procesy, które osłabiają pole magnetyczne. Mimo to nie jest dokładnie wiadomo, jakie konkretnie. Uczeni wiążą je z nietypowymi wzorcami między płynnym jądrem a płaszczem Ziemi. Pojawiają się tam wyjątkowe obszary, gdzie linie pola magnetycznego, zamiast wychodzić z jądra, powracają do niego.
- Jakie obszary Ziemi mają słabe pole magnetyczne?
- Co powoduje osłabienie pola magnetycznego w Anomalii Południowoatlantyckiej?
- Jakie zagrożenia niesie ze sobą słabe pole magnetyczne w tym rejonie?
- Jak długo trwa badanie Anomalii Południowoatlantyckiej przez satelity Swarm?
ESA (Data source: Finlay, C.C. et al., 2025)
Pole magnetyczne Ziemi w 2014 r. Widoczny obszar Anomalii Południowoatlantyckiej, gdzie jest ono wyraźnie niższe
ESA (Data source: Finlay, C.C. et al., 2025)
Pole magnetyczne Ziemi w 2025 r. Widoczny obszar Anomalii Południowoatlantyckiej, gdzie jest ono wyraźnie niższe
Słabe pole magnetyczne w rejonie południowego Atlantyku zostało po raz pierwszy odkryte w XIX w. na południowy wschód od Ameryki Południowej. Obecnie region ten ma szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa satelitów, które, przelatując nad anomalią, są narażone na zwiększone dawki promieniowania. Może to prowadzić do awarii sprzętu, uszkodzeń krytycznych systemów, a nawet przerw w dostawach energii elektrycznej. Sytuację komplikuje fakt, że zjawisko nie jest jednolite, a zmienne w czasie.
Dzięki satelitom Swarm, które od 2013 r. badają tę problematykę, zostały odkryte również inne miejsca na Ziemi ze specyficznym polem magnetycznym. Oprócz wspomnianej niskiej anomalii, na naszej planecie znajdują się jeszcze trzy obszary, gdzie jest ono wyjątkowo silne — w Kanadzie, na Syberii (ciągle się wzmacnia) oraz na wschodnim wybrzeżu Antarktydy.